Profesjonalna

Rehabilitacja po złamaniach

Złamanie kości to uraz, który zawsze znacznie wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Proces leczenia obejmuje zarówno fazę unieruchomienia, jak i późniejszą rehabilitację, która odgrywa kluczową rolę w przywróceniu pełnej sprawności. Właściwa fizjoterapia pozwala uniknąć powikłań, przyspiesza gojenie i poprawia funkcjonowanie pacjenta w okresie powrotu do zdrowia.

Etapy rehabilitacji po złamaniach

1. Faza unieruchomienia

W pierwszym etapie leczenia, który trwa zazwyczaj kilka tygodni, stosuje się gips, szyny lub stabilizatory, aby umożliwić zrost kości. W tym okresie ważne jest:

• Unikanie nadmiernego obciążenia kończyny,
• Utrzymanie ruchomości w sąsiednich stawach,
• Stosowanie ćwiczeń izometrycznych zapobiegających zanikowi mięśni,
• Stosowanie pola magnetycznego w celu przyspieszenia zrostu kostnego.

2. Wczesna rehabilitacja

Po zdjęciu unieruchomienia rozpoczyna się stopniowe odzyskiwanie funkcji kończyny. Ten etap obejmuje:

• Ćwiczenia bierne i czynne poprawiające zakres ruchu,
• Terapię manualna i terapie tkanek miękkich,
• Delikatne obciążanie kończyny,
• Masaże,
• Fizykoterapię (np. pole magnetyczne, ultradźwięki, laser wysokoenergetyczny, krioterapię) w celu redukcji obrzęku i bólu.

3. Zaawansowana rehabilitacja

W tej fazie pacjent wraca do pełnej aktywności. Ćwiczenia koncentrują się na:

• Wzmacnianiu osłabionych mięśni,
• Poprawie koordynacji i propriocepcji,
• Stopniowym zwiększaniu intensywności treningu,
• Powrocie do codziennych czynności i aktywności sportowych.

Zaburzenia zrostu kostnego i rola rehabilitacji

Niestety proces prawidłowego zrostu kostnego nie zawsze przebiega tak, jak powinien – wtedy mamy do czynienia z opóźnionym zrostem kostnym. Niektóre złamania mogą prowadzić do problemów z prawidłowym zrostem kości, do których należy brak zrostu kostnego (tzw. staw rzekomy) lub opóźniony zrost. Opóźniony zrost kostny to stan, w którym proces gojenia kości po złamaniu przebiega wolniej niż zwykle. Normalnie kość zaczyna się regenerować i zrastać w ciągu kilku tygodni, ale w przypadku opóźnionego zrostu proces ten może trwać znacznie dłużej lub nawet zatrzymać się na pewnym etapie.

Przyczyny opóźnionego zrostu kostnego:

1. Nieprawidłowe unieruchomienie – niewystarczająca stabilizacja złamania może zakłócić proces gojenia,
2. Słabe ukrwienie – kość potrzebuje odpowiedniego przepływu krwi do regeneracji,
3. Choroby przewlekłe – cukrzyca, osteoporoza czy niedoczynność tarczycy mogą spowalniać gojenie,
4. Niedobory składników odżywczych – brak wapnia, witaminy D, magnezu i białka wpływa na regenerację kości,
5. Palenie papierosów i alkohol – substancje toksyczne mogą upośledzać gojenie,
6. Zakażenie – infekcja w miejscu złamania może prowadzić do powikłań,
7. Wiek – u osób starszych proces regeneracji kości przebiega wolniej.

Objawy opóźnionego zrostu kostnego:

• Długotrwały ból w miejscu złamania,
• Brak poprawy widocznej na badaniach RTG,
• Obrzęk i tkliwość w obrębie złamania.

Rehabilitacja w takich przypadkach może wspomóc proces zrostu i gojenia poprzez:

• Uwolnienie napiętej powięzi i poprawę jej ruchomości, co wpływa na lepsze ukrwienie tkanki kostnej i przyspiesza proces zrostu,
• Stymulację ukrwienia tkanek poprzez odpowiednie ćwiczenia,
• Wykorzystanie fizykoterapii, takiej jak magnetoterapia, ultradźwięki, laser wysokoenergetyczny czy fala uderzeniowa, które wspomagają regenerację kostną.

Metody rehabilitacji

1. Ćwiczenia kinezyterapeutyczne
   Indywidualnie dobrane zestawy ćwiczeń pomagają zwiększyć siłę i zakres ruchu w uszkodzonej kończynie.
2. Fizykoterapia
   Zabiegi takie jak magnetoterapia, ultradźwięki, elektroterapia wspomagają regenerację tkanek. W niektórych przypadkach stosuje się stymulacyjnie falę uderzeniową.
3. Hydroterapia
   Ćwiczenia w wodzie odciążają stawy i umożliwiają bezpieczniejszy powrót do ruchu.
4. Masaże i terapia manualna
   Pomagają w rozluźnieniu napiętych mięśni oraz poprawiają elastyczność tkanek, co poprawia lokalne ukrwienie.

Znaczenie rehabilitacji

Regularna rehabilitacja po złamaniu jest niezbędna, aby uniknąć długoterminowych konsekwencji, takich jak sztywność stawów, osłabienie mięśni czy przewlekły ból. Współpraca z fizjoterapeutą i przestrzeganie zaleceń lekarza zwiększają szanse na pełny powrót do sprawności.
Podsumowując, rehabilitacja po złamaniach to proces wymagający cierpliwości i systematyczności. Odpowiednio dobrane metody terapeutyczne pozwalają na szybsze odzyskanie pełnej funkcjonalności i minimalizację ryzyka powikłań.