Uszkodzenie chrząstki trójkątnej (TFCC)

Uszkodzenie chrząstki trójkątnej jest poważnym problemem zdrowotnym dotyczącym nadgarstka, który może prowadzić do znacznego ograniczenia funkcji ręki oraz przewlekłego bólu. TFCC to złożony układ więzadeł i chrząstki, który stabilizuje kość łokciową w stosunku do kości nadgarstka oraz umożliwia wykonywanie ruchów rotacyjnych. Uszkodzenia TFCC mogą wynikać z urazów, przeciążeń lub procesów zwyrodnieniowych i są często niedodiagnozowane.

Anatomia

Kompleks chrząstki trójkątnej (ang. TFCC – Triangular Fibrocartilage Complex) leży między kością łokciową a kośćmi nadgarstka. Jest to główny stabilizator stawu promieniowo-łokciowego dalszego. Kompleks ten składa się z chrząstki trójkątnej, która stanowi swego rodzaju odmianę łąkotki, pełniącej funkcję amortyzatora pomiędzy dystalną powierzchnią stawową kości łokciowej a proksymalnym szeregiem nadgarstka, przede wszystkim kością trójgraniastą. Kompleks chrząstki trójkątnej składa się również z więzadła pobocznego łokciowego, wielu więzadeł nadgarstka i pochewki ścięgna mięśnia prostownika łokciowego nadgarstka.

Kompleks chrząstki trójkątnej (TFCC) jest częstym miejscem występowania bólu nadgarstka po stronie łokciowej. Pacjenci uskarżają się na ból i trzaski po łokciowej stronie nadgarstka, często na trzeszczenia przy rotacji przedramienia, ból podczas oporowanego zgięcia grzbietowego i odchylenia dołokciowego, uczucie przeskakiwania w czasie ruchu nadgarstka i osłabienie siły chwytu. Występuje również nadwrażliwość i obrzęk nad grzbietowo-łokciową powierzchnią nadgarstka.

W celu stwierdzenia uszkodzenia kompleksu chrząstki trójkątnej istotne jest zebranie wyczerpującego wywiadu i wykonanie testów prowokacyjnych. Dodatkowo pomocnym badaniem obrazowym jest badanie rezonansem magnetycznym (MR) oraz ultrasonografia (USG).

Objawy

Pacjenci z uszkodzeniem TFCC najczęściej skarżą się na:

• Ból po stronie łokciowej nadgarstka,
• Trzeszczenie lub „klikanie” podczas ruchu,
• Osłabienie siły uchwytu,
• Ograniczenie ruchomości, szczególnie przy rotacji przedramienia,
• Uczucie niestabilności w stawie.

Leczenie

Leczenie uszkodzenia TFCC zależy od jego rodzaju oraz nasilenia objawów. Wyróżnia się:

Leczenie zachowawcze:

• Unieruchomienie nadgarstka (orteza, szyna),
• Leki przeciwzapalne (NLPZ),
• Fizjoterapia: ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, terapia manualna,
• Zabiegi fizykalne: laser wysokoenergetyczny, fala uderzeniowa, ultradźwięki, pole magnetyczne, elektroterapia, krioterapia,
• Iniekcje sterydowe.

Leczenie operacyjne:

• Artroskopia nadgarstka (diagnostyka i leczenie wewnątrzstawowe),
• Szycie lub rekonstrukcja uszkodzonych struktur TFCC,
• W przypadkach zaawansowanych zmian degeneracyjnych możliwa jest osteotomia lub nawet usunięcie części kompleksu.

Rokowanie zależy od stopnia uszkodzenia i czasu od wystąpienia objawów do wdrożenia leczenia. Wczesna diagnoza i prawidłowe leczenie pozwalają na powrót do pełnej sprawności u wielu pacjentów.

Uszkodzenia TFCC są istotnym problemem ortopedycznym, często niedocenianym w codziennej diagnostyce bólu nadgarstka. Dokładna znajomość anatomii, mechanizmu uszkodzenia oraz współczesnych metod leczenia pozwala na skuteczne radzenie sobie z tym schorzeniem i zapobieganie jego przewlekłym konsekwencjom. Kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka, w tym wykorzystanie nowoczesnych technik obrazowania, takich jak rezonans magnetyczny (MRI) czy artrografia. Ponadto, interdyscyplinarne podejście obejmujące lekarzy ortopedów i fizjoterapeutów zwiększa szanse na pełny powrót do zdrowia. Edukacja pacjenta dotycząca ergonomii ruchów oraz profilaktyki urazów stanowi ważny element zapobiegania nawrotom i progresji zmian zwyrodnieniowych.