ZAPYTAJ O TERMIN WIZYTY
+48 734 155 144
LOKALIZACJA
ul. Mogilska 118, 31 – 445 Kraków
GODZINY OTWARCIA
pon. – pt. 8:00 – 20:00
Ból pachwiny związany z mięśniem biodrowo – lędźwiowym
Ból pachwiny związany z mięśniem biodrowo – lędźwiowym
Ból w okolicy pachwinowej to częsty problem kliniczny, który może mieć wiele przyczyn. Jedną z często pomijanych, lecz istotnych etiologii jest dysfunkcja mięśnia biodrowo – lędźwiowego (łac. musculus iliopsoas) , który odgrywa kluczową rolę w biomechanice ciała ludzkiego. Jego nieprawidłowa praca może prowadzić do bólu nie tylko w obrębie pachwiny, ale także dolnego odcinka kręgosłupa, miednicy oraz biodra. Dysfunkcja mięśnia biodrowo – lędźwiowego może być często obecna w połączeniu z nieprawidłowościami w obrębie mięśni przywodzicieli.
Anatomia mięśnia biodrowo – lędźwiowego
Mięsień biodrowo – lędźwiowy (łac. musculus iliopsoas) jest najsilniejszym zginaczem stawu biodrowego. Odpowiada również za stabilizację odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Mięsień biodrowo – lędźwiowy to nie pojedynczy mięsień, lecz kompleks składający się z mięśni takich jak:
- Mięsień lędźwiowy większy (łac. musculus psoas major) – rozpoczyna się na trzonach kręgów Th12–L4 oraz ich wyrostkach poprzecznych,
- Mięsień lędźwiowy mniejszy (łac. musculus psoas minor) – rozpoczyna się na trzonach kręgów Th12–L4 oraz ich wyrostkach poprzecznych,
- Mięsień biodrowy (łac. musculus iliacus) – rozpoczyna się w dole biodrowym kości miednicznej.
Mięsień lędźwiowy większy i mięsień biodrowy łączą się i przyczepiają do krętarza mniejszego kości udowej. Mięsień lędźwiowy mniejszy swój przyczep końcowy ma na powięzi biodrowej, łuku biodrowo-łonowym oraz wyniosłości biodrowo – łonowej. Ich główną funkcją jest zginanie stawu biodrowego i stabilizacja odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Rola mięśnia biodrowo-lędźwiowego w biomechanice
Mięsień biodrowo-lędźwiowy uczestniczy w wielu czynnościach ruchowych, takich jak chodzenie, bieganie, wstawanie z pozycji siedzącej, a także podnoszenie nóg. Odpowiada za:
- Zginanie biodra i unoszenie uda,
- Stabilizację tułowia podczas ruchu,
- Utrzymanie prawidłowej postawy.
Objawy kliniczne
Pacjent z dolegliwościami bólowymi w pachwinie pochodzenia biodrowo-lędźwiowego może doświadczać:
- Tępego, głębokiego bólu w okolicy pachwiny, czasem promieniującego do uda,
- Bólu nasilającego się podczas chodzenia, wchodzenia po schodach lub unoszenia nogi,
- Trudności z wyprostowaniem biodra (sztywność po długim siedzeniu),
- Tkliwości przy palpacji głębokiej pachwiny,
- W przypadku ucisku na nerwy – objawów neurologicznych (mrowienie, osłabienie mięśni uda).
Przyczyny bólu pachwiny związanego z mięśniem biodrowo-lędźwiowym
Ból pachwinowy pochodzenia biodrowo-lędźwiowego może wynikać z:
- Przeciążenia mięśnia – często spotykane u sportowców (szczególnie biegaczy, piłkarzy, tancerzy),
- Skurczu i skrócenia mięśnia – siedzący tryb życia sprzyja chronicznemu przykurczowi mięśnia,
- Urazu – nagłe zgięcie biodra lub rozciągnięcie może spowodować naderwanie mięśnia,
- Zespołu ciasnoty biodrowo-lędźwiowej – tarcie ścięgna iliopsoas o panewkę stawu biodrowego,
- Zespołu bólowego mięśnia biodrowo-lędźwiowego (iliopsoas syndrome) – schorzenie obejmujące przeciążenie, zapalenie lub dysfunkcję mięśnia.
Diagnostyka
Wywiad i badanie fizykalne
- Test zgięcia biodra przeciw oporowi – nasila ból,
- Test Thomasa – wykazuje przykurcz biodrowo-lędźwiowy,
- Palpacja głęboka pachwiny – może ujawnić bolesność.
Badania obrazowe
- USG – przydatne w wykrywaniu zapalenia kaletki iliopsoas, naderwań, obecności płynu,
- MRI – złoty standard w ocenie tkanek miękkich i wykluczeniu innych patologii (przepukliny, zmiany stawu biodrowego),
- RTG – głównie w celu wykluczenia zmian kostnych.
Różnicowanie
Ból pachwiny może mieć wiele przyczyn, dlatego należy wykluczyć inne jednostki chorobowe:
- Przepuklina pachwinowa,
- Konflikt udowo-panewkowy,
- Zapalenie stawu biodrowego,
- Choroby spojenia łonowego (osteitis pubis),
- Problemy urologiczne, ginekologiczne, neurologiczne.
Leczenie zachowawcze
1. Odpoczynek i modyfikacja aktywności – unikanie czynników wyzwalających ból.
2. Fizjoterapia:
- Rozciąganie mięśnia biodrowo-lędźwiowego,
- Terapia manualna (rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, masaż głęboki),
- Ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia i bioder (core stability),
- Techniki neurodynamiczne i reedukacja ruchowa.
3. Farmakoterapia – NLPZ, leki rozkurczowe, czasem iniekcje sterydowe.
4. Suplementacja i dieta – wspomaganie regeneracji (wit. D, magnez, kolagen).
Profilaktyka
- Unikanie długotrwałego siedzenia bez przerw,
- Regularne rozciąganie grupy zginaczy biodra,
- Wzmacnianie mięśni brzucha i pośladków,
- Odpowiednia technika treningowa u sportowców,
- Monitorowanie postawy i ergonomii codziennych czynności.
Ból pachwiny związany z dysfunkcją mięśnia biodrowo-lędźwiowego jest częstym, lecz często niedocenianym problemem zarówno wśród sportowców, jak i osób prowadzących siedzący tryb życia. Ze względu na głębokie położenie tego mięśnia oraz jego istotną rolę w biomechanice ruchu, diagnostyka takich dolegliwości bywa trudna i wymaga dokładnego podejścia klinicznego. Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku prawidłowo przeprowadzony wywiad oraz badanie fizykalne z wykorzystaniem testów funkcjonalnych.
Mięsień biodrowo-lędźwiowy wpływa nie tylko na ruchomość i stabilność biodra, ale również na postawę ciała, pracę odcinka lędźwiowego kręgosłupa, miednicy oraz koordynację ruchową. Jego skrócenie lub przeciążenie może prowadzić do szeregu zaburzeń, w tym zespołów bólowych dolnego kręgosłupa, zaburzeń chodu, ograniczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym czy asymetrii napięcia mięśniowego w obrębie miednicy.
Leczenie tego rodzaju dolegliwości powinno być kompleksowe i indywidualnie dopasowane. Niezwykle istotną rolę odgrywa fizjoterapia – zarówno w aspekcie manualnego rozluźniania struktur mięśniowo-powięziowych, jak i reedukacji ruchowej oraz wzmacniania osłabionych grup mięśniowych. Równowaga między mięśniami zginaczami a prostownikami biodra oraz odpowiednia stabilizacja centralna (core) stanowią fundament trwałej poprawy funkcjonalnej.
Warto również zwrócić uwagę na znaczenie profilaktyki. Edukacja pacjenta w zakresie ergonomii pracy, aktywności fizycznej, prawidłowych wzorców ruchowych oraz regularnego rozciągania zginaczy biodra może skutecznie zapobiegać nawrotom dolegliwości.
Ostatecznie, skuteczna terapia bólu pachwiny wynikającego z zaburzeń mięśnia biodrowo-lędźwiowego wymaga zrozumienia jego roli w globalnym układzie ruchu i powiązania objawów lokalnych z szerszym kontekstem biomechanicznym pacjenta. Interdyscyplinarne podejście – łączące elementy medycyny, rehabilitacji, osteopatii i treningu medycznego – daje największe szanse na trwałe rozwiązanie problemu i powrót do pełnej sprawności.
