Neuropatia nerwu zasłonowego – ból pachwiny i przywodzicieli

Neuropatia nerwu zasłonowego to problem, który dotyczy około 4% pacjentów z bólem pachwiny i przyśrodkowej części uda. Dotyczy głównie osób uprawiających sport, biegaczy, tancerzy. Dysfunkcja ta objawia się jako ból pachwiny pojawiający się po wysiłku fizycznym, który początkowo umiejscowiony jest w proksymalnej (bliższej) części pachwiny. Wraz z kontynuowaniem ćwiczeń ból zaczyna narastać i promieniować do dystalnej części pachwiny i do przyśrodkowej strony uda. Objawom bólowym może towarzyszyć osłabienie kończyny dolnej. Pacjenci bardzo rzadko zgłaszają objawy drętwienia. W spoczynku objawy pacjenta mogą być niespecyficzne – ból będzie pojawiał się w czasie biernego odwiedzenia stawu biodrowego, bolesność będzie też wzbudzał oporowany ruch przywiedzenia, który z tego powodu może okazać się osłabiony. Guzek łonowy znajdujący się po tej samej stronie będzie często wykazywał zwiększoną tkliwość.

Neuropatia nerwu zasłonowego to uwięźnięcie nerwu zasłonowego w obrębie powięzi w miejscu przejścia tego nerwu w okolicy mięśni przywodzicieli. Neuropatia nerwu zasłonowego to stan chorobowy wynikający z ucisku, uszkodzenia lub zaburzenia funkcji nerwu zasłonowego (łac. nervus obturatorius), który stanowi jedną z głównych gałęzi splotu lędźwiowego, wywodzącą się z korzeni rdzeniowych L2-L4. Nerw ten opuszcza jamę brzuszną przez kanał zasłonowy, położony w przyśrodkowej części otworu zasłonowego miednicy, i kieruje się do uda, gdzie dzieli się na gałąź przednią i tylną. Jest on odpowiedzialny za:

• Unerwienie ruchowe mięśni przywodzicieli uda (m. przywodziciel długi, krótki, wielki, smukły oraz częściowo m. grzebieniowy),
• Przewodzenie bodźców czuciowych z przyśrodkowej części uda,
• Stabilizację miednicy i wspomaganie prawidłowej mechaniki chodu i ruchów kończyny dolnej.

Objawy neuropatii nerwu zasłonowego

Objawy mogą być różnorodne i zależą od stopnia uszkodzenia nerwu:

• Ból w przyśrodkowej części uda, promieniujący do pachwiny lub kolana,
• Osłabienie siły mięśni przywodzicieli uda – trudności w zbliżaniu nóg do siebie,
• Zaburzenia czucia – drętwienie, mrowienie, przeczulica lub niedoczulica w przyśrodkowej części uda,
• Problemy z chodzeniem i utrzymaniem równowagi, zwłaszcza podczas wykonywania ruchów przywodzących,
• Ból podczas siadania, poruszania się lub aktywności sportowej.

Diagnostyka

W diagnostyce neuropatii nerwu zasłonowego stosuje się:

• Wywiad i badanie fizykalne – testy napięciowe, ocena siły mięśni przywodzicieli,
• Elektromiografia (EMG) i przewodnictwo nerwowe (NCV) – ocena funkcji nerwu,
• Rezonans magnetyczny (MRI) – wykrywanie zmian strukturalnych w obrębie miednicy,
• Ultrasonografia (USG) – pomocna przy lokalizacji ucisku nerwu,
• Tomografia komputerowa (CT) – w przypadku podejrzenia urazów kostnych lub guzów.

Leczenie

Rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia neuropatii nerwu zasłonowego. Jej cele to redukcja bólu, przywrócenie siły mięśniowej i funkcji chodu oraz zapobieganie nawrotom. Fizjoterapia obejmuje szeroki zakres technik manualnych i ćwiczeń ruchowych, dostosowanych do etapu choroby i stanu pacjenta. W leczeniu wykorzystuje się m.in. techniki rozluźniania poizometrycznego (PIR), terapię mięśniowo-powięziową, techniki powięziowego uwalniania oraz terapię punktów spustowych, szczególnie w obrębie mięśni przywodzicieli uda. W przypadku podejrzenia uwięźnięcia nerwu stosuje się również neuromobilizację struktur układu nerwowego, poprawiającą ślizg nerwu i zmniejszającą jego wrażliwość.
W sytuacji, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne może być chirurgiczne odbarczenie nerwu zasłonowego. Po zabiegu operacyjnym terapia obejmuje leczenie rany, łagodne techniki tkanek miękkich oraz stopniowane wprowadzanie ćwiczeń ruchowych i siłowych w celu odbudowy funkcji nerwowo–mięśniowej.

Neuropatia nerwu zasłonowego to rzadko diagnozowana, ale potencjalnie bardzo uciążliwa jednostka chorobowa. Wczesna diagnostyka, odpowiednio dobrane leczenie i kompleksowa rehabilitacja znacząco zwiększają szanse na powrót do pełnej sprawności. Współpraca interdyscyplinarna – lekarzy, fizjoterapeutów i pacjenta – stanowi fundament skutecznej terapii.